Rol van het management

Grensoverschrijdend gedrag en integriteitskwesties: een hardnekkig probleem

Grensoverschrijdend gedrag en integriteitskwesties blijven een hardnekkig probleem in organisaties, met verstrekkende gevolgen voor slachtoffers, collega’s en de reputatie van bedrijven. Hoewel meldingen vaak worden gedaan bij vertrouwenspersonen of HR, is het management onmiskenbaar de spil in het voorkomen en aanpakken van dergelijke problemen. Toch is de vraag: neemt het management voldoende verantwoordelijkheid en hoe kan het zijn rol effectiever vervullen?

De toon aan de top: cultuur en verantwoordelijkheid

De toon aan de top bepaalt de cultuur van een organisatie. Als het management zich inzet voor een eerlijke, respectvolle werkomgeving, zal dit gedrag doorklinken in de hele organisatie. Het tegenovergestelde is echter ook waar: als managers grensoverschrijdend gedrag negeren, bagatelliseren of zelfs vertonen, wordt er een cultuur gecreëerd waarin dergelijke incidenten niet alleen mogelijk zijn, maar zelfs genormaliseerd worden.

Voorbeeldgedrag door het management

Het management heeft een speciale verantwoordelijkheid om voorbeeldgedrag te vertonen.

Dit betekent niet alleen dat managers zich zelf integer gedragen, maar ook dat ze actief het goede voorbeeld geven:

• Open communicatie: Managers moeten werknemers uitnodigen om misstanden te bespreken zonder angst voor repercussies.
• Respect tonen: Dagelijks handelen in lijn met de kernwaarden van de organisatie laat zien dat deze waarden niet alleen woorden op papier zijn.
• Consistent handelen: Wanneer er overtredingen plaatsvinden, moet het management ondubbelzinnig en transparant handelen, ongeacht de ernst van de overtreding.

Risicovol gedrag herkennen en aanpakken

Een essentiële taak van het management is om risicovol gedrag in een vroeg stadium te herkennen. Dit vereist actieve betrokkenheid op de werkplek:

• Signalen herkennen: terugkerende klachten, hoge stressniveaus of een cultuur van angst zijn vaak aanwijzingen voor diepere problemen.
• Tijdig ingrijpen: wanneer signalen worden opgemerkt, moet het management ze niet negeren, maar in gesprek gaan met de betrokkenen en, indien nodig, ondersteuning zoeken bij HR of vertrouwenspersonen.

Vroegtijdig ingrijpen voorkomt escalatie en biedt betrokkenen de kans om hun gedrag aan te passen of oplossingen te vinden voordat situaties onherstelbare schade aanrichten.

Angst voor melden wegnemen

Een van de grootste drempels voor werknemers om grensoverschrijdend gedrag te melden is angst voor represailles of het gevoel dat melden niets uithaalt. Het management speelt een sleutelrol bij het wegnemen van deze barrières:

• Transparantie over meldingen: het delen van anonieme voorbeelden van hoe meldingen zijn aangepakt en opgelost, kan werknemers vertrouwen geven in het proces.
• Melders beschermen: het management moet duidelijk maken dat melders beschermd worden tegen negatieve gevolgen, zoals uitsluiting of carrièreschade.
• Meldingen aanmoedigen: actief vragen om feedback en signalen vanuit de organisatie laat zien dat het management meldingen waardeert en serieus neemt.

Gevolgen van reactief management

Een van de grootste risico’s is dat het management te reactief te werk gaat. Wanneer grensoverschrijdend gedrag of integriteitskwesties worden genegeerd totdat er een formele klacht is, heeft de organisatie vaak al aanzienlijke schade geleden. Dit kan leiden tot verlies van vertrouwen onder werknemers, een hoog verloop en reputatieschade.

Bovendien straalt de passiviteit van het management onverschilligheid uit. Als werknemers merken dat managers niet ingrijpen, groeit de overtuiging dat melden zinloos is of dat grensoverschrijdend gedrag stilzwijgend wordt getolereerd.

Training en bewustwording voor managers

Veel managers zijn onvoldoende voorbereid om om te gaan met grensoverschrijdend gedrag en integriteitskwesties. Dit maakt training en bewustwording essentieel:

• Herkennen van grensoverschrijdend gedrag: managers moeten weten hoe ze subtiele vormen van ongewenst gedrag kunnen herkennen, zoals microagressies of machtsmisbruik.
• Communicatievaardigheden: managers moeten leren hoe ze moeilijke gesprekken moeten voeren met werknemers over grensoverschrijdend gedrag of integriteit.
• Wettelijke en procedurele kennis: inzicht in de wetgeving en interne richtlijnen zorgt ervoor dat managers weten welke stappen ze moeten nemen om meldingen zorgvuldig af te handelen.

Transparantie als sleutel tot vertrouwen

Een andere uitdaging voor het management is het waarborgen van integriteit zonder de zakelijke belangen uit het oog te verliezen. Soms bestaat de verleiding om incidenten te bagatelliseren of stil te houden om reputatieschade te voorkomen. Dit is echter een korte termijnoplossing die op de lange termijn destructief kan zijn.
Integendeel: transparant en eerlijk omgaan met grensoverschrijdend gedrag en integriteitskwesties draagt bij aan een groter vertrouwen van werknemers, klanten en partners in de organisatie. Dit vertrouwen is een cruciale bouwsteen voor duurzame groei en succes.

Management als motor van verandering

Het management heeft een cruciale rol in het voorkomen en aanpakken van grensoverschrijdend gedrag en integriteitskwesties. Door actief voorbeeldgedrag te vertonen, vroegtijdig te signaleren en te handelen en een veilige meldcultuur te creëren, kan het management bijdragen aan een integere en veilige werkomgeving.
Deze verantwoordelijkheid vereist echter moed, betrokkenheid en investering in kennis en vaardigheden. Als managers bereid zijn deze uitdaging aan te gaan, kunnen ze niet alleen incidenten aanpakken, maar vooral bouwen aan een organisatie waarin respect en integriteit de norm zijn. Daarmee maken ze het verschil voor hun werknemers en voor de toekomst van de organisatie.