Wat is een onveilige werkcultuur?
Een onveilige werkcultuur kenmerkt zich door grensoverschrijdend gedrag dat verder gaat dan plagen of normale conflicten. Plagen of een debat kan op zich onschuldig zijn, maar wanneer bepaalde gedragingen ongemak, angst of schade veroorzaken, is er sprake van een probleem.
Grensoverschrijdend gedrag omvat een breed scala aan acties, van intimidatie tot fysiek geweld. Denk aan denigrerende opmerkingen, kleine pesterijen die escaleren, of schreeuwen op de werkvloer. Voor een dieper begrip kun je wat wordt verstaan onder grensoverschrijdend gedrag bezoeken.
Het verschil tussen conflict en grensoverschrijdend gedrag
Niet elk conflict is direct grensoverschrijdend. Een meningsverschil kan bij een goed gesprek opgelost worden, zonder dat iemand psychische of emotionele schade oploopt. Bij grensoverschrijdend gedrag daarentegen, raakt iemands persoonlijke of professionele grens stelselmatig en vaak bewust geschonden.
Discriminatie op de werkvloer
Discriminatie kan zowel zichtbaar als subtiel zijn. Het gaat hierbij om ongelijke behandeling op basis van kenmerken zoals ras, gender, leeftijd of religie. Discriminatie kan optreden in verschillende vormen, van expliciete opmerkingen tot verborgen vooroordelen bij bijvoorbeeld sollicitaties of promotiebeslissingen. Meer informatie vind je op wat wordt verstaan onder discriminatie op de werkvloer.
Voorbeelden en impact
Voorbeelden van discriminatie zijn ongelijke salarisverdeling tussen genders of het systematisch negeren van ideeën van oudere werknemers. Deze patronen hebben een demotiverend effect en kunnen leiden tot stress en zelfs burn-out.
Hoe wordt discriminatie vaak gemeld?
Het melden van discriminatie is vaak lastig door angst voor repercussies. Sommige medewerkers vrezen stigmatisering of geloven niet dat er iets verandert. Hier kan de rol van een externe vertrouwenspersoon een uitkomst bieden.
Agressie en geweld op de werkvloer
Agressie en geweld komen voor in meerdere vormen: fysiek, verbaal of psychologisch. Deze gedragingen zijn schadelijk en maken het werk een bron van stress in plaats van een inspirerende omgeving.
Fysiek geweld is wellicht het meest herkenbaar, maar verbaal geweld zoals schelden of kleinerende opmerkingen telt ook mee. Daarnaast zijn vormen van passieve-agressie, zoals opzettelijk negeren, eveneens schadelijk. Lees meer in wat wordt verstaan onder agressie op de werkvloer.
Signalen van agressie
Herkenbare signalen zijn openlijke woedeaanvallen, continue spanning binnen het team of terugkerend ziekteverzuim van slachtoffers. Dit zijn tekenen dat er een structureel probleem speelt.
Voorbeeldsituaties
Een voorbeeld kan zijn een collega die tijdens een evaluatie dreigementen uit of fysiek intimiderend gedrag vertoont. Zulke situaties hebben vaak directe en langdurige gevolgen.
Seksuele intimidatie herkennen
Seksuele intimidatie op de werkvloer varieert van subtiele opmerkingen tot ernstig machtsmisbruik. Het is belangrijk om deze gedragingen te herkennen en te adresseren.
Ongewenste aanraking, seksuele toespelingen of misplaatst commentaar zijn duidelijke voorbeelden. Het onderwerp wordt uitgebreid besproken in wat wordt verstaan onder seksuele intimidatie op de werkvloer.
Voorbeelden van seksuele intimidatie
Dit kan variëren van “grapjes” over iemands uiterlijk tot serieuze bedreigingen of voorstellen onder druk. Dergelijk gedrag schaadt het welzijn van medewerkers enorm. Slachtoffers ervaren niet alleen stress, maar kampen ook met angststoornissen en verzuim, omdat ze zich niet meer veilig voelen in hun werkomgeving.
Wat kun je doen als je ongewenst gedrag signaleert?
Weet je ongewenst gedrag te herkennen? Overweeg dan de situatie bespreekbaar te maken met een vertrouwenspersoon of een leidinggevende. Protocollen en trainingen over hoe om te gaan met deze situaties kunnen organisaties voorbereiden op dergelijke uitdagingen. Leer meer in ons artikel over de wat doet een vertrouwenspersoon.
Rol van leidinggevenden en HR
Leidinggevenden hebben een grote verantwoordelijkheid in het creëren van een veilige en inclusieve cultuur. Dit begint bij het erkennen van meldingen, adequaat reageren en het implementeren van beleid dat diversiteit stimuleert.
Een inclusieve werksfeer vereist inspanning van iedereen. Werkgevers en werknemers moeten samenwerken om ongelijkheid, intimidatie en agressie aan te pakken. Alleen door bewustzijn en ondersteuning kunnen we een respectvolle werkplek creëren waar iedereen zich thuis voelt.