De rol van leidinggevenden bij het bewaken van grenzen én integriteit

Wat betekent het bewaken van grenzen?

Grenzen bewaken betekent dat je goed oplet of mensen zich prettig, veilig en gerespecteerd voelen. Soms zijn die grenzen heel duidelijk, bijvoorbeeld als iemand schreeuwt of scheldt. Maar vaak zijn ze subtieler. Denk aan steeds dezelfde grap over iemands afkomst, iemand die altijd wordt overgeslagen in overleggen, of een collega die zich langzaam terugtrekt.

Als leidinggevende is het jouw taak om alert te zijn op dit soort signalen. Dat vraagt om open ogen én open oren. Zie je dat iemand stilvalt in een vergadering? Of dat er spanning hangt tussen collega’s? Dan is het belangrijk om het bespreekbaar te maken, voordat het probleem groter wordt.

En wat is dan integriteit bewaken?

Integriteit gaat over eerlijkheid, betrouwbaarheid en doen wat juist is, ook als niemand kijkt. Denk aan hoe je omgaat met vertrouwelijke informatie, of hoe je belangen scheidt. Ook voorkeursbehandelingen of onduidelijke afspraken kunnen de integriteit aantasten.

Voor leidinggevenden betekent dit: het goede voorbeeld geven. Zeggen wat je doet en doen wat je zegt. Ook als het spannend is. Bijvoorbeeld: als jij altijd op tijd bent, is de kans groter dat je team dat ook is. Maar als jij zelf rommelt met regels, waarom zouden anderen zich er dan aan houden?

Waarom het verschil ertoe doet

Grensoverschrijdend gedrag en integriteitskwesties lijken soms op elkaar, maar ze zijn niet hetzelfde. Een harde grap kan grensoverschrijdend zijn, maar niet per se een integriteitsprobleem. Iemand die een collega bevoordeelt in een promotie, schendt juist de integriteit, ook als er geen ‘grens’ wordt overschreden in gedrag.

Als leidinggevende is het belangrijk om te weten met welk soort gedrag je te maken hebt. Pas dan kun je goed reageren.

Praktische rol van leidinggevenden in het dagelijks werk

Een goede leider laat zien wat gewenst gedrag is. Door zelf duidelijk, eerlijk en open te zijn, geef je anderen toestemming om dat ook te doen. Bijvoorbeeld: spreek mensen aan op gedrag, ook als het maar ‘een grapje’ is. Of benoem dat het oké is om fouten te maken, zolang je ervan leert.

Ook het creëren van een veilige ruimte hoort erbij. Vraag regelmatig hoe het écht gaat, en luister zonder oordeel. Laat merken dat je beschikbaar bent, ook voor lastige onderwerpen. Zo zorg je dat mensen zich durven uitspreken als iets niet goed voelt.

Valkuilen voor leidinggevenden

Een veelvoorkomende valkuil is dat leidinggevenden te veel op hun eigen inschatting vertrouwen. Ze denken: “Het valt wel mee, zo is hij gewoon.” Maar wat voor jou normaal is, kan voor een ander pijnlijk zijn. Daarom is het belangrijk om altijd open te blijven staan voor andere perspectieven.

Een andere valkuil is het vermijden van moeilijke gesprekken. Soms zijn leidinggevenden bang om het fout te doen of iemand boos te maken. Toch is het juist moedig om iets bespreekbaar te maken. Want als jij het al spannend vindt, hoe voelt het dan voor een medewerker?

Cultuur bouwen is leiderschap tonen

Een gezonde werkcultuur ontstaat niet vanzelf. Het vraagt om dagelijkse keuzes, aandacht en lef. Als leidinggevende heb je hierin een voorbeeldrol: jij bepaalt of mensen zich veilig voelen om zichzelf te zijn én om elkaar aan te spreken.

De vraag is dus niet: “Heb ik ergens een rol in?” maar: “Hoe gebruik ik mijn rol goed?” Door grenzen en integriteit serieus te nemen, geef je een krachtig signaal af. Niet alleen aan je team, maar aan de hele organisatie.